Conservatoir beslag is een juridische term die verwijst naar een voorlopige maatregel die kan worden genomen door een schuldeiser om ervoor te zorgen dat zijn vordering op de schuldenaar veiliggesteld wordt. Het is een juridische procedure waarbij een rechter toestemming geeft aan een crediteur om het vermogen van de debiteur tijdelijk te bevriezen, zodat er later kan worden overgegaan tot executie van het vermogen.
Het conservatoire beslag kan worden gelegd op verschillende soorten vermogensbestanddelen, waaronder onroerend goed zoals woningen, maar ook roerende zaken, bankrekeningen, vorderingen, aandelen, etc. Het is echter belangrijk op te merken dat conservatoir beslag niet bedoeld is als een definitieve executiemaatregel, maar eerder als een tijdelijke maatregel om ervoor te zorgen dat de schuldenaar niet in staat is om zijn vermogen te vervreemden voordat de schuldvraag door de rechter is beslist.
Het belangrijkste doel van conservatoir beslag is ervoor te zorgen dat de vorderingen van de crediteur veiliggesteld worden. Dit is vooral relevant in situaties waarin er twijfel bestaat over de liquiditeit van de debiteur of de mogelijkheid dat hij activa verbergt of wegsluist om zo aan zijn betalingsverplichtingen te ontsnappen. Het leggen van conservatoir beslag moet altijd worden gerechtvaardigd door een zogenaamde “beslaggrond”, zoals een onbetaalde schuld die aantoonbaar is.
Om conservatoir beslag te leggen, moet de schuldeiser een verzoekschrift indienen bij de rechtbank en aantonen dat er sprake is van een gegrond vermoeden dat de vordering terecht is en dat er risico bestaat op verduistering van de activa door de debiteur. Als de rechter het verzoekschrift goedkeurt, wordt er een gerechtsdeurwaarder ingeschakeld om het beslag feitelijk te leggen. Dit betekent dat de deurwaarder de activa in beslag neemt en ervoor zorgt dat deze niet kunnen worden verkocht, overgedragen of verplaatst, totdat de zaak is afgehandeld.
Het conservatoir beslag blijft in principe van kracht totdat de rechter uitspraak heeft gedaan over de vordering van de schuldeiser. Als de rechter oordeelt dat de vordering onterecht is, wordt het conservatoir beslag opgeheven en worden de in beslag genomen activa vrijgegeven. Als de rechter de vordering van de schuldeiser echter toewijst, wordt het conservatoir beslag omgezet in executoriaal beslag, dat de deurwaarder toestemming geeft om over te gaan tot de daadwerkelijke executie van het vermogen, bijvoorbeeld door het verkopen van een in beslag genomen huis om de schuld te voldoen.
In het kort is conservatoir beslag een tijdelijke juridische maatregel waarmee een schuldeiser zijn vordering op een schuldenaar kan veiligstellen, door het vermogen van de schuldenaar tijdelijk te bevriezen. Het wordt gebruikt in situaties waarin er vrees is dat de schuldenaar zijn vermogen zal verduisteren of anderszins zal wegmaken voordat de zaak is afgehandeld. Het is belangrijk op te merken dat conservatoir beslag zorgvuldig moet worden toegepast en dat de juridische procedures nauwgezet moeten worden gevolgd om onnodige schade of onterechte beperkingen te voorkomen.