Erfpacht is een vorm van grondbezit waarbij de grond waarop een huis of gebouw staat niet in eigendom is van de eigenaar van het huis, maar in plaats daarvan wordt gehuurd van de grondeigenaar. De grondeigenaar kan bijvoorbeeld de gemeente, een particulier of een woningcorporatie zijn.
Bij erfpacht wordt er een overeenkomst gesloten tussen de eigenaar van het huis en de grondeigenaar, waarbij de eigenaar van het huis het recht krijgt om het huis op de betreffende grond te hebben en te gebruiken. In ruil hiervoor betaalt de eigenaar van het huis een periodieke vergoeding, ook wel erfpachtcanon genoemd, aan de grondeigenaar.
De erfpachtcanon kan op verschillende manieren worden vastgesteld. Het bedrag kan bijvoorbeeld jaarlijks worden geïndexeerd, wat betekent dat het wordt aangepast aan de inflatie. Daarnaast kan de hoogte van de erfpachtcanon worden bepaald op basis van de waarde van de grond, de locatie van het huis of andere factoren die door de grondeigenaar worden bepaald. De duur van de erfpacht wordt ook vastgelegd in de overeenkomst en kan variëren van enkele tientallen jaren tot honderden jaren.
Het belangrijkste aspect van erfpacht is dat de eigenaar van het huis niet de volledige eigendom van de grond heeft. Hierdoor heeft de grondeigenaar zeggenschap over de grond en kan hij bepaalde voorwaarden stellen aan het gebruik ervan. Zo kan de grondeigenaar bijvoorbeeld voorschrijven hoe het huis eruit moet zien, welke renovaties wel of niet mogen worden uitgevoerd, of het mogelijk is om uit te bouwen, enzovoort. Het is dus van belang om de erfpachtvoorwaarden goed door te nemen voordat een huis op erfpacht wordt gekocht.
Erfpacht kan zowel voordelen als nadelen hebben. Een voordeel van erfpacht is dat de aanschafprijs van het huis meestal lager is dan bij volledige eigendom. Dit komt omdat de grond niet gekocht hoeft te worden. Daarnaast kan erfpacht aantrekkelijk zijn voor mensen die niet voldoende financiële middelen hebben om de grond direct aan te kopen. Ook kan de erfpachtcanon fiscaal aftrekbaar zijn.
Echter, er zijn ook nadelen verbonden aan erfpacht. Zo kan de erfpachtcanon in de loop der jaren stijgen, waardoor de maandelijkse woonlasten toenemen. Daarnaast kan de beperkte zeggenschap over de grond als nadelig worden ervaren, omdat de eigenaar van het huis niet volledig vrij is om te doen en laten met de grond wat hij of zij wil.
Bij het kopen van een huis op erfpacht is het van belang om zorgvuldig naar de voorwaarden van de erfpachtovereenkomst te kijken. Het is aan te raden om juridisch advies in te winnen en eventuele vragen te stellen aan de grondeigenaar voordat een beslissing wordt genomen. Daarnaast kunnen de voor- en nadelen van erfpacht worden afgewogen tegenover andere vormen van grondeigendom, zoals volledig eigendom of huur, om zo een weloverwogen keuze te maken.